Οι μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες στον κόσμο βρέθηκαν στο νομό Γρεβενών και καταχωρήθηκαν επισήμως στο βιβλίο Γκίνες, σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μηλιάς του δήμου Ηρακλεωτών.
Η Guinness World Records βράβευσε τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Γρεβενών και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου φυλάσσονται τα παλαιοντολογικά ευρήματα, τα οποία είδαν το φως τα τελευταία χρόνια από τις ανασκαφές του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ.
Οι χαυλιόδοντες, που βρέθηκαν, ανήκουν σε προβοσκιδωτό (μαστόδοντα- Mammut borsoni) 3.000.000 ετών και είναι οι μεγαλύτεροι παγκοσμίως, καθώς έχουν μήκος 5,02 μ. Το βραβείο παρέδωσε στο νομάρχη Γρεβενών, Δημοσθένη Κουπτσίδη, η εκπρόσωπος της Guinness World Records στην Ελλάδα, Τζένη Καραμποίκη, η οποία τόνισε πως τα Γρεβενά καταγράφονται για δεύτερη φορά στο Ρεκόρ Γκίνες, το 1997 όταν βρέθηκαν χαυλιόδοντες προβοσκιδωτού μήκους 4,39 μέτρων και σήμερα για τους χαυλιόδοντες μήκους 5,02 μέτρων.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης απονεμήθηκαν έπαινοι για την αφιλοκερδή συμμετοχή τους στις παλαιοντολογικές ανασκαφές, που είχαν αποτέλεσμα την προστασία και την ανάδειξη των απολιθωμάτων, στα μέλη της ομάδας του Α.Π.Θ. και στην αναπληρώτρια καθηγήτρια Ευαγγελία Τσουκαλά, από τον Κοσμήτορα του Α.Π.Θ. Ι. Παπαδογιάννη. Από την πλευρά της η κ. Τσουκαλά, επικεφαλής των ερευνών του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, έκανε μια αναδρομή στο ιστορικό των ανασκαφών στην Μηλιά και στα ευρήματα, που, όπως τόνισε, θα πρέπει να στεγαστούν στο Κέντρο Παλαιοντολογίας, το οποίο προωθεί η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Γρεβενών.
Στην ομιλία του ο νομάρχης, Δημοσθένης Κουπτσίδης, αναφέρθηκε στη δημιουργία ενός σύγχρονου πολυδύναμου Κέντρου Παλαιοντολογίας στο δημοτικό διαμέρισμα Μηλιάς του δήμου Ηρακλεωτών σε έκταση, που βρίσκεται δίπλα από το χώρο των ανασκαφών .
Όπως είπε, έχουν ήδη υπογραφεί οι προγραμματικές συμβάσεις του έργου της σύνταξης των μελετών, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της ολοκλήρωσης τους. Σύμφωνα με τους μελετητές, το Κέντρο Παλαιοντολογίας θα καλύπτει δύο βασικούς τομείς δραστηριοτήτων: της επιστημονικής έρευνας σε θέματα παλαιοντολογίας και της έκθεσης των ευρημάτων για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Το Κέντρο Παλαιοντολογίας θα περιλαμβάνει χώρους έρευνας, εργαστήρια συντήρησης, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, βιβλιοθήκη, χώρο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, ξενώνα αφιλοξενίας φοιτητών και ειδικών επιστημόνων, πωλητήριο, αναψυκτήριο, γραφεία και αποθηκευτικούς χώρους.
Η αρχική και βασική εκτίμηση των κτιριακών εγκαταστάσεων του Παλαιοντολογικού Κέντρου είναι 1.500-2000 μ2. Σε ότι αφορά τη συστηματική παλαιοντολογική έρευνα στην περιοχή των Γρεβενών αυτή άρχισε το 1990. Μετά την ολοκλήρωση των ανασκαφών στη θέση Αμπέλια της πόλης των Γρεβενών, με την αποκάλυψη τμήματος σκελετού του γιγαντιαίου ελέφαντα Elephas antiquus 200.000 ετών, η ομάδα του Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ., συνέχισε τις έρευνες στη Μηλιά.
Το 1997, το μέλος της ομάδας Βασίλης Μακρίδης εντόπισε το πρώτο ζευγάρι χαυλιοδόντων ενός γιγαντιαίου, γένους αρσενικού, μαστόδοντα Mammut borsoni (Hays 1834), βάρους πάνω από 6 τόννους και ύψους περίπου 3,5 μέτρα. Το μήκος του μεγαλύτερου χαυλιόδοντα είναι 4.39 μέτρα.
Οι χαυλιόδοντες, μαζί πλήθος απολιθωμάτων μαστόδοντων και άλλων ζώων (ρινόκερων, ιππαρίων, μαχαιροδόντων, ταπίρων κ.λπ.), στεγάζονται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς, το οποίο μέχρι σήμερα έχει καταγράψει πάνω από 8.000 επισκέπτες.
Το 2007, μέσα στο αμμορυχείο των αδελφών Πασαγιάννη, στην ίδια περιοχή της Μηλιάς, ανακαλύφθηκε δεύτερο ζευγάρι χαυλιοδόντων του ίδιου είδους του μαστόδοντα των 3 εκατ. ετών με μεγαλύτερο ακόμα μήκος, 5,02 μέτρα. Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε από την ομάδα ανασκαφών του ΑΠΘ με επικεφαλής την κα Τσουκαλά, σε συνεργασία με τον Ολλανδό Dick Mol συνεργάτη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ρότερνταμ.
(Πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)